نبشی و ناودانی تفاوتها و شباهت ها
در این مقاله به سراغ نبشی و ناودانی، دو عضو جدایی‌ناپذیر صنعت ساختمان می‌رویم و با بررسی ظرافت‌های هریک، تفاوتها و شباهت‌هایشان را آشکار می‌کنیم.
نبشی چیست
نبشی، که با نام گوشه نیز شناخته می‌شود، یکی از ارکان اصلی سازه‌های فولادی است. این المان کاربردی، چه به صورت مستقل و چه در ترکیب با دیگر قطعات، نقشی کلیدی در صنعت ساختمان ایفا می‌کند.
نبشی از دو ضلع عمود بر هم با طول‌های استاندارد 6 و 12 متر و ضخامت‌های متنوع 3 تا 35 میلی‌متر تشکیل شده است. وزن و روش تولید این المان فولادی، فاکتورهایی تعیین‌کننده در قیمت و کاربرد آن به شمار می‌روند.
دنیای متنوع نبشی‌ها: دسته‌بندی بر اساس ظاهر و روش تولید
نبشی‌ها را می‌توان با دو معیار ظاهری و تولیدی، به گروه‌های مختلفی تقسیم کرد.
از نظر ظاهری:
اگر دو بال (ضلع) نبشی که به صورت عمود بر هم قرار گرفته‌اند، طول یکسانی داشته باشند، به آن نبشی بال مساوی (L یا V) می‌گویند. اما اگر طول بال‌ها با هم متفاوت باشد، نبشی بال نامساوی (L100*300) نامیده می‌شود.
از نظر روش تولید:
نبشی‌ها به سه دسته پرسی، فابریک و گوشه‌ای تقسیم می‌شوند. در روش پرسی، ورق‌های فولادی را با فشار پرس به شکل نبشی در می‌آورند. در روش فابریک، از نورد گرم یا سرد مقاطع فولادی استفاده می‌شود و در نهایت در روش گوشه‌ای، از برش ضایعات ورق‌های فولادی برای تولید نبشی استفاده می‌شود.
نکته مهم:
ضخامت بال نبشی نیز از فاکتورهای کلیدی در انتخاب و قیمت‌گذاری آن است. ضخامت به صورت عددی در کنار اندازه بال‌ها (مانند L5*100*500) درج می‌شود.
همانطور که در شکل پایین مشاهده می‌کنید، نبشی‌ها بر اساس روش تولید به دو دسته کلی تقسیم می‌شوند: فابریک و پرسی. این تفاوت در روش ساخت، ظاهری آن‌ها را نیز تحت تاثیر قرار داده است.
در نبشی‌های فابریک، بیلت فولادی با عبور از نورد گرم، به شکل L در می‌آید. درواقع، شکل نهایی نبشی از همان ابتدای فرآیند تولید مشخص می‌شود. اما در مقابل، نبشی‌های پرسی از ورق‌های فولادی تهیه می‌شوند که در مراحل پایانی با استفاده از پرس، به شکل L در می‌آیند.
به طور خلاصه، می‌توان گفت نبشی‌های فابریک با ظاهری صاف و یکدست، محصول نورد گرم هستند، در حالی که نبشی‌های پرسی با ظاهری کمی خمیده و گوشه‌های تیزتر، از پرس ورق‌ها به دست می‌آیند.
نبشی‌ها از نظر جنس، تنوع قابل توجهی دارند و از متریال‌های مختلفی مانند استیل (به طور خاص آلیاژهای 304 و 302 به دلیل برخورداری از خواص مکانیکی مطلوب نظیر ضد زنگ بودن)، آلومینیوم، پلیمرهایی همچون پلی اتیلن و پی وی سی و… ساخته می‌شوند.
این تنوع جنس، زیرمجموعه‌ای از انواع نبشی را در بازار پدید آورده است که هر کدام کاربرد خاص خود را دارند. برای مثال، نبشی گالوانیزه نوعی نبشی فولادی است که با پوششی از روی برای افزایش مقاومت آن در برابر خوردگی، روکش شده است. نبشی اسپیرال نیز نوعی نبشی بال مساوی سبک با ابعاد و ضخامت‌های خاص است و نبشی لقمه به قطعات خرد شده استیل با طول‌های کوتاه اطلاق می‌شود.
ناودانی چیست
در دنیای ساختمان، ناودانی به عنوان یکی از پروفیل‌های توخالی، در کنار نبشی، نقشی کلیدی ایفا می‌کند. این عضو دو بال و یک جان دارد و از نظر ظاهر و روش تولید به دو دسته ساده و مشبک تقسیم می‌شود. ناودانی‌های مشبک که از ورق گرم گالوانیزه ساخته می‌شوند، به دلیل وجود سوراخ در سطحشان، کاربردی متفاوت با نوع ساده دارند که از ورق گرم (و در صورت نیاز گالوانیزه) بدون سوراخ تولید می‌شود.
علاوه بر این، ناودانی‌ها بر اساس شکل شماتیکشان نیز دسته‌بندی می‌شوند. اگر بال‌ها موازی هم باشند، طبق استاندارد UPE به نام ناودانی U شناخته می‌شوند و در صورتیکه حالت مخروطی داشته باشند، ناودانی C نام می‌گیرند.
ارتفاع بال‌ها در هر نوع ناودانی معمولاً بین 30 تا 400 میلی‌متر و سایز آن 8، 10، 12، 14، و 16 است که در تعیین قیمت نهایی محصول نقش اساسی دارد.
همانند نبشی، ناودانی نیز از نظر روش تولید به دو دسته پرسی و فابریک تقسیم می‌شود. در روش پرسی، ورق فولادی در محل مشخصی (جایی که بال‌ها از جان جدا می‌شوند) پرس‌کاری می‌شود تا شکل نهایی ناودانی را به خود بگیرد. این روش شبیه به نبشی‌های پرسی است. اما در روش فابریک، ناودانی از ابتدا به شکل نهایی خود نوردیده می‌شود و در دو حالت نورد سرد و گرم تولید می‌شود. نورد سرد برای ناودانی‌های با ضخامت کم و نورد گرم برای ناودانی‌های ضخیم‌تر به کار می‌رود.
در واقع، تفاوت اصلی ناودانی‌های پرسی و فابریک در نحوه شکل‌گیری آن‌ها است. در روش پرسی، ناودانی از یک ورق صاف شکل می‌گیرد، اما در روش فابریک، از ابتدا به شکل نهایی خود نوردیده می‌شود.
تفاوت کاربردی نبشی و ناودانی
همانطور که گفته شد، تفاوت ظاهری این دو محصول، منجر به تفاوت در ماهیت و کاربردشان نیز می‌شود. در برخی موارد کاربردها مکمل یکدیگرند و در برخی دیگر جدا از هم. با این حال، به دلیل قرارگیری در یک دسته از محصولات صنعتی، اشتراکاتی نیز در کاربردشان دیده می‌شود.
کاربردهای نبشی:
1- ساخت و اتصال خرپا، ستون‌ها، پل‌ها و بادبندها
2- دیوارهای کششی در ساختمان و آسانسور
3- به عنوان مکمل تیرچه در سقف‌ها
4- در سازه‌ها و مهار دیوارهای سبک
5- ساخت ماشین آلات و تجهیزات صنعتی
6- دکل انتقال نیرو
7- نقش اتصال دهنده
کاربردهای ناودانی:
1- ترمیم بناهای معماری
2- اسکلت ماشین‌های سنگین
3- ساخت چارچوب و سازه‌های سبک فولادی
4- ساخت و اتصال ستون‌ها، پل‌ها، بادبندها و خرپاها به صورت جفت یا تکی
5- در صنعت دریا برای ساخت قطعات
6- قفسه‌های فولادی
7- نقش پایه و قاب
همانطور که مشاهده می‌کنید، نبشی و ناودانی هر کدام با توجه به ویژگی‌های ظاهری و ساختاری خود، کاربردهای متفاوتی در صنعت ساختمان و سایر صنایع دارند. انتخاب هر کدام از این دو محصول به نیاز و نوع کار شما بستگی دارد.